Afgelopen augustus ben ik met mijn zoons op ‘family-trail’ geweest in de Zuid Afrikaanse wildernis. Samen met een goede vriend en zijn twee dochters zwierven we zes dagen en nachten tussen het grote wild. We sliepen zonder tent onder de blote sterrenhemel. De tocht diende als bijzonder ritueel om de overgang van kind naar volwassene te vieren, om de banden te verstevigen en de veranderende ouder-kind relatie te eren. Ik had de reis tot in de puntjes voorbereid. En al mijn vertrouwen in de handen van Wayne gelegd. De gids die een jaar eerder mijn liefde voor de Afrikaanse wildernis had wakker gemaakt.

Maar Afrika zou Afrika niet zijn, als het niet vol verrassingen zou zijn. Als het je niet zou uitdagen om volledig je controle los te laten en al je verwachtingen te laten varen. Want in Afrika gaat niets zoals voorspeld, het gaat enkel zoals het zich in het moment ontvouwt. Eerder zal je het verloop niet weten, en later zal je pas begrijpen waarom.

Een paar dagen voor vertrek hoor ik dat Wayne ziek is en niet mee kan gaan als gids. Ik schrik. Nu mijn jongens meegaan, vind ik het spannender. Ik weet dat alle gidsen goed opgeleid zijn, maar vertrouwen moet groeien. Is onze veiligheid echt gegarandeerd? En kunnen de andere gidsen ook het groepsproces zo goed begeleiden? Ik maak me ook zorgen over mijn conditie. Het zal een pittige reis worden. Imfolozi is een ietwat heuvelachtig gebied en ik heb gemerkt dat ik de laatste tijd erg snel buiten adem raak. Ik weet niet goed wat er met mijn lijf aan de hand is, hormonen misschien, maar voel me er niet zeker over. Zie erg op tegen de eerste dag waarvan voorspeld is dat we minstens vier uur moeten sjouwen met 17 kilo op onze rug.

Op 19 augustus vliegen we naar Johannesburg . We blijven daar 1 nacht en zullen de volgende dag, op mijn verjaardag, doorvliegen naar Durban.  Ik word wakker met griepverschijnselen en merk al snel dat er iets helemaal niet in orde is. Mijn bewustzijn valt bijna weg en ik lig even later ongecontroleerd te schokken in mijn bed. Mijn oudste zoon haast zich om een dokter te regelen, want nogal ingewikkeld blijkt, de jongste houdt mijn hand vast en stelt me onophoudelijk gerust. Als uiteindelijk de ambulance verschijnt en ik bibberend de wagen in word geschoven, zingt het voltallige hotel personeel vrolijk Happy Birthday to you! Hoe bizar is dat?

Het grote loslaten is begonnen

Het grote loslaten is begonnen, realiseer ik me, als ik even later in een Afrikaanse kliniek aan het infuus lig. Ik leg me erbij neer dat ik niet mee kan de wildernis in, dat we onze doorvlucht waarschijnlijk niet zullen halen en dat het volledig onbekend is wat er met me aan de hand is. Uit de uitslag van de bloedtesten is niets abnormaals gekomen. Maar verrassend genoeg knap ik gewoon weer op, kan ik na enkele uren terug naar het hotel en halen we zowaar nog net onze doorvlucht naar Durban.

Ik vind het loeispannend, maar besluit gewoon de reis door te zetten.  We hebben 1 dag om bij te komen en vertrekken de dag erna vroeg met de Jeep naar de entree van het enorme wildpark, waarna we, afgestemd op mijn conditie, te voet, maar wel met zware bepakking, ruim 2 uur het park in trekken en een prachtige slaapplek vinden op een enorme rots boven de Imfolozi rivier.

De twee jonge Afrikaanse gidsen, aan wiens kundigheid ik me in eerste instantie nog moeilijk kan overgeven, blijken zeer wel in staat onze veiligheid te garanderen. Ze volgen nauwkeurig de voetsporen van het wild, houden nauwlettend de windrichting in de gaten en zien de dieren al lang voordat zij ons spotten. Ook hun instructies rondom de nachtwacht zijn helder en duidelijk en ik merk dat ze zelfs in hun slaap nog steeds gespitst zijn op verontrustende geluiden.

Ik ben geraakt
door de verhalen van mijn zoons

Elke avond hebben we, voor het slapen gaan,  een deelronde rond het vuur. Ik ben geraakt door de verhalen van mijn zoons. Hoe volwassenen ze delen wat in hun leeft. Hun goed ze hun persoonlijke intentie van deze reis kunnen verwoorden. Het is mooi te zien hoe ze zelf in staat zijn te reflecteren op de ontwikkeling die ze tijdens de reis doormaken.

Ze voelen zich thuis in de wildernis, dat is al snel duidelijk. ’s Nachts moeten we om de beurt zo’n anderhalf uur bij het vuur waken om de wilde dieren op afstand te houden. Best spannend, ook voor de jongens en helemaal voor de meiden, maar ze doen het toch maar even. Ik ben ontroerd te horen hoe mijn zoons de stilte tijdens het wandelen waarderen, en geniet van hun opwinding als we wild van nabij spotten. Buffels, neushoorns, giraffen, wilde honden, nijlpaarden, krokodillen en olifanten natuurlijk.

Ik voel me nog steeds erg fragiel. Word vaak wat trillerig wakker met een weeïg gevoel in mijn buik. Gek genoeg slaap ik wel goed. Terwijl het best koud is en we telkens op de harde rotsen slapen op een matje van slechts 2 cm dik. Mijn grote uitdaging ligt in het loslaten van alle verwachtingen die ik heb. Toewenden tot onzekerheid. Vertrouwen op het niet weten. Afrika biedt me in alle eenvoud de grootste levensles die er is. Leven van moment tot moment, niet weten wat de toekomst brengt en daarin kunnen ontspannen.

Tijdens de wandelingen weet je letterlijk niet wat er op je pad komt en hoe je je weg moet vervolgen. Regelmatig moeten we plots terug of van richting veranderen omdat we te dicht in de buurt van een neushoorn komen. Als ze jongen hebben en je ruiken, moet je maken dat je weg komt.

Wederom verloopt de dag
anders dan verwacht

Op dag vier is het warm. Ik voel dat het lopen me zwaar valt. En dan krijg ik plots weer een aanval van onwel worden en ongecontroleerd schokken. Dit keer lijkt het de hitte in combinatie met de inspanning van het lopen, die me te veel wordt. Afkoelen met natte doeken helpt. Als de aanval voorbij is voel ik me kapot. We besluiten de tocht af te breken en terug te keren naar het kamp. Wederom verloopt de dag anders dan verwacht.

Uiteindelijk hebben we de reis een dag eerder moeten afbreken. Niet eens vanwege mijn conditie, maar omdat één van de meisjes maagproblemen had en zo vaak moest overgeven, dat we bang waren dat ze zou uitdrogen. De groep beslist, in family councel, ook dat deden de gidsen heel zorgvuldig. Achteraf viel het mee. Een oude, voor haar bekende kwaal. Dezelfde avond was ze al weer opgeknapt. Maar ook dat kan je van te voren niet weten. Safety First. Always.

De reis is niet gelopen zoals ik voor ogen had, en toch heeft me precies dat gegeven waar ik naar verlangde. En dat gold voor iedere deelnemer van deze ‘family-trail’. Wonden zijn geheeld, waarheden gesproken, twijfels gedeeld, banden versterkt. Mijn fysieke beperking bracht direct een shift in de ouder-kind relatie. Het was hartverwarmend te ervaren hoe mijn jongens de rol van volwassen beschermende zonen innamen. Hun ‘intiation into adulthood’ kreeg direct vorm en werd nog eens verdiept door de nachtwacht, waarin ze moesten waken voor de veiligheid van de groep.

In de Afrikaanse wildernis gaat niets zoals je had bedacht, en toch lijkt het je precies te geven wat nodig is. Nature will provide, zei Wayne altijd. Just trust. Het leven valt niet te controleren. Noch in Afrika, noch in Portugal, noch in Nederland. Maar wat we wel kunnen is bepalen hoe we ons verhouden tot dat wat zich in ons leven aandient. Kies je voor weerstand of overgave? Voor angst of vertrouwen? Gerichte actie of apathie?

Nawoord

Inmiddels ben ik terug in Nederland. Zit ik in mijn nieuwe boshuisje in Bilthoven en kijk uit op de Amerikaanse eik in de tuin die getooid is met prachtige herfstkleuren. Die herinnert me nu dagelijks aan de kunst van loslaten. Dat ik mag vertrouwen op de natuurlijke loop der dingen. En dat vertrouwen heb ik hard nodig, want inmiddels is ook bekend wat er fysiek met me aan de hand is: reeds 6 jaar chronische Lyme, zonder dat ik me ervan bewust was. Ik had wel veel vage lichamelijke klachten, maar weet dat aan een veranderende hormoonhuishouding.  Gelukkig heb ik een zeer kundige natuurarts gevonden, die ongelooflijke resultaten weet te boeken. Maar ook in dat proces geldt: je kunt niet sneller dan de natuur aankan. Stap voor stap op weg naar herstel. Ik heb 2 maanden rust moeten nemen. Deze week voor het eerst weer twee mooie trainingen gegeven in de bossen van Baarn. Dat ging boven verwachting goed. Zuurstof en buitenlucht doen wat dat betreft wonderen.

Ik ben zeer naïef geweest met betrekking tot tekenbeten. Dus lieve mensen, check je zelf na ieder bezoek aan het bos! Lyme is een zeer gecompliceerde ziekte, die niet bij iedereen even gemakkelijk te behandelen is. Wees alsjeblieft alert.