De kunst van waarachtig luisteren

Wij coaches kunnen goed luisteren. Dat ligt in onze aard. We durven stil te zijn en ons open te stellen voor wat de ander wil uiten. Hoe meer ervaring als coach, hoe zuiverder het luisteren. Ons denken, ons beter weten, onze neiging te willen helpen of goed te doen, verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. Onze bemoeienis wordt nihil, wat rest is een zuivere echo, waarin die ander vooral zichzelf kan horen.

Wanneer je jezelf kan horen onder de liefdevolle aandacht van en stille getuige, ontstaat er een intieme ontmoeting met jezelf en alles wat er in je leeft. Ontdaan van alle ruis. Ontdaan van alle aannames. Ontdaan van beschermingslagen, verdedigingsmechanismen en oordelen. Tegenover een goede coach hoef je je niet anders voor te doen dan wie je werkelijk bent.

Het is fijn die rol van coach te mogen vervullen en het gaat me goed af. Zolang ik die neutrale positie mag innemen, voel ik me prima op mijn plek. Veel moeilijker vind ik het als het luisteren plaatsvindt in een relationele setting. Als ik niet meer los sta van het verhaal, maar er zelf onderdeel van ben. De voelsprieten staan niet uit om af te stemmen, maar checken vooral of het veilig is. Willen beschermen. Ik heb dat niet direct door, maar zie het achteraf.

Ogenschijnlijk is er niets aan de hand. Prima gesprek. Maar op de subtiele lagen is heel veel voelbaar. En dus reageer ik net iets te stellig, of word juist stiller. Ik deel die gevoelens niet, al zou ik dat het liefst willen, maar ik vind het te spannend. En als ik het toch doe, schrik ik van de reactie van de ander.

Ik hoop dan op het luisterend oor zoals die van een coach. Ik verwacht die open, warme neutrale setting, waar mijn woorden liefdevol worden ontvangen. Dat is immers wat ik zo goed ken. Maar dat is valse hoop. Die ander maakt ook deel uit van de relatie. Die wordt ook ergens geraakt. Die reageert. Natuurlijk reageert die.

Hier ligt een heel boeiend oefengebied voor mij. Durf ik uit te spreken, ook als het de ander moeite kost te luisteren of te ontvangen? Ben ik bereid de gevoelens die het gesprek bij me oproept, tot me te nemen? Er niet voor weg te lopen? Ben ik in staat in het gesprek aanwezig te blijven? Te blijven luisteren?

Als coach sta je aan de kant, dat voelt voor mij heel veilig. Als relationeel mens sta ik er middenin. Dat vind ik spannend.

Ik denk dat het een grote kunst is om tijdens het luisteren een stevige middenpositie te behouden. Niet terugtrekken (de ander verliezen), ook niet er alles aan doen om de ander te behagen (jezelf verliezen), maar in contact blijven, met jezelf én met die ander. Voelen wat er te voelen valt en niets negeren of bagatelliseren. Aan mijn kant niet, én aan die andere kant niet.

Wil ik me werkelijk met de ander verbinden, dan heb ik mijn gevoelens in contact te brengen. Dan dien ik te zorgen dat áls ik mij uitspreek, er genoeg ruimte over blijft om te horen wat de ander ervaart in reactie op mijn woorden. En heb ik die gevoelens in alle openheid te respecteren.

Vanuit die middenpositie hoeft niemand te veranderen. Hoef ik niemand te overtuigen. Ik voel wat ik voel en jij voelt wat jij voelt. En zo is het.

Het is oefenen. En het vraagt moed. Want aan alle kanten voel ik dat hoe meer ik hiermee ga oefenen, hoe meer pijnpunten aangeraakt gaan worden. Maar ik wil dit. Ik wil radicaal eerlijk zijn en radicaal open zijn. Ik wil werkelijk waarachtig in verbinding zijn.

En natuurlijk zal ik falen. Zal ik me innerlijk terugtrekken. Zal ik te strak reageren. Er boven hangen. Maar ik beloof mezelf, nu, ik zal blijven oefenen. Het hoort bij de keuze die ik in mijn vorige blog uitsprak: Ik kies voor de liefde. En ik blijf kiezen voor de liefde.