De heilige ruimte tussen jou en mij

In de laatste aflevering van Zomergasten, sprak psychotherapeute Esther Perel over de boeiende en vaak ook pijnlijke dynamiek in relaties. Ergens in het verhaal zei ze: ’’We zijn zo gericht op wie we als persoon zijn en wat we willen, maar we vergeten te kijken naar de ruimte die tussen ons zit.’’ Haar opmerking blijft me bij. Nooit eerder heb ik er bewust bij stil gestaan, dat de relatie een op zichzelf staande ruimte is, die ik als zodanig kan benaderen. Ik, jij en de ruimte tussen ons.

Als ik verliefd ben, kan ik verrukt en verwonderd zijn over wat voor moois er tussen ons gebeurt. Ik ben me bewust dat wij samen een zekere chemie creëren, dat er ergens in die ruimte tussen ons magie ontstaat. En die magie doet wonderen. Hij doet  me stralen en brengt het beste in me naar boven. Mijn aandacht rust echter niet in die bijzondere levendige ruimte, maar richt zich volledig op mijn geliefde. Hij is degene die al het geluk brengt. Hij is degene die zo bijzonder is. Hij doet me stralen. En bij hem gebeurt hetzelfde. Zijn aandacht ligt volledig bij mij. Alleen maar bezig om elkaar te behagen. Om elkaars onzekerheid uit de weg te ruimen. Veel bevestiging. Ik vind je geweldig. Ik vind je heerlijk. Veel beloftes ook. Ik laat je niet alleen. Ik ben er voor je. Ik blijf je eeuwig trouw.

Al die aandacht en al die beloftes zijn steevast gericht op de bevrediging  van de meest basale behoefte van die ander: te weten dat ie de moeite waard is en niet alleen achter blijft. En later, als de verliefdheid is weggeëbd en de chemie afgezwakt, de magische momenten verdwenen en de ruzies verschenen, dan richten de pogingen om de magie terug te vinden zich nog altijd op die individuele behoeften. Ellenlange gesprekken waarin gevraagd wordt om aandacht en begrip. Zie je me nog wel? Hou je nog van me? Begrijp je wel wat ik voel?

Ik zocht steeds de oplossing op het individuele vlak. Keek alleen maar naar onze individuele behoeften, hoe we daarin van betekenis konden zijn. Nooit stelde ik de vraag: Wat heeft onze relatie als overkoepelend orgaan nodig?

Wat zou er gebeuren als we samen onze aandacht richten op de relatie zelf? Als we de relatie zien als een op zichzelf staand heiligdom? Een plek met een eigen behoefte. Een behoefte die onze individuele behoeften overstijgt? Wat wordt er dan van ons gevraagd?

Naar welke relatie ik ook kijk, of het een liefdes relatie is, vriendschap, familie of een zakelijke relatie, steevast ontdek ik dat de overstijgende waarden gaan over liefde, respect , contact en openheid. Het zijn die waarden die geleefd willen worden binnen iedere relatie. De relaties lijken helemaal niet te vragen om een ideale partner, voorwaarden om me welkom te voelen of bevestiging van goed genoeg zijn. Al wat de relatie wil, is dat wij te voorschijn komen, precies zoals we zijn. En dat we bereid zijn in contact te gaan. Niet dat we liefde halen of moeten brengen, maar dat we liefde leven. Liefde met een grote L. Die kent geen verwachtingen of voorwaarden, maar die verwondert slechts in alle openheid.

Ik ben ik en heb mijn eigen individuele behoeften binnen de relatie. Mijn geliefde is mijn geliefde en heeft zijn eigen behoeften en verlangens binnen diezelfde relatie. Het is goed om die behoeften te erkennen en samen te delen en te vertellen welke behoeften meer en minder belangrijk ons zijn. Het zal blijken dat ze niet altijd overeen komen. Voor de één ligt gezelligheid en samen op pad gaan, hoger op de lijst dan voor de ander. Meditatie kan alles betekenen voor de één en van geen enkele waarde zijn voor de ander. Dat is OK, zolang we daar respect voor kunnen opbrengen. Soms komen die behoeften en verlangens veel meer overeen. Dat is heel fijn. Maar het zijn niet de overeenkomsten die de relatie stevig en levendig maken. De diepere verbinding en de sprankeling liggen in de gezamenlijke intentie om te gaan voor liefde, respect, verbinding. Om die waarden boven onze individuele behoeften te zetten. Daar de prioriteit leggen.

Als ik ontevredenheid bespeur in mijn relaties, dan richt ik mijn aandacht bewust naar de ruimte tussen ons. Wat is daar belangrijk? Welk gezamenlijk verlangen overstijgt de individuele behoefte? En kan ik dat verlangen boven mijn individuele verlangen plaatsen? Zodra ik terugkeer naar de liefde gaat het stromen. En gek genoeg is dan nog steeds genoeg ruimte voor de basalere behoeften als veiligheid, erkenning, begrip. Andersom gaat dat niet lukken. Stop ik al mijn energie in het bevredigen van die basale verlangens, zal er nooit genoeg ruimte zijn om onze hogere potentie samen te leven.