Hoe stilte je uitdaagt

In deze bijzondere tijd, waarin Corona ons confronteert met een stilte die we niet gewend zijn, moet ik terugdenken aan een reis naar Lapland enkele jaren geleden.  Daar kozen we vrijwillig voor het grote niets. Het bracht ons veel. Ik schreef er onderstaand blog over.

En daar zaten we dan, midden in het magische sneeuwlandschap van Lapland. Ver boven de poolcirkel, in een idyllisch maar primitief kamp aan de oever van een brede rivier, bedekt met een halve meter ijs en ruim een meter sneeuw. Het kamp konden we alleen te voet, met sneeuwschoenen bereiken, door het bos en over de rivier. Water haalden we uit een wak, de hutjes verwarmden we met houtkachels en ’s avonds verlichtten we de ruimten met kaarsen. De absolute stilte, die je vooral in de vroege ochtend tijdens zonsopgang kon ervaren, was adembenemend. Zelfs geen vogel die de stilte verbrak.

Kies je ervoor om je een week lang in stilte te vertoeven, dan kies je voor een uitdagende onderneming. Hoe aanlokkelijk een stilteretraite in Lapland ook lijkt, stil zijn is ook een confrontatie met je onrustige geest, die continu op zoek is naar afleiding, houvast en zekerheid. Zal je in eerste instantie enige rust ervaren, al gauw word je geconfronteerd met diepere emoties, donkere gevoelens, weerstand en angst. Door afwezigheid van prikkels en afleiding, krijgt dat wat er altijd al in jou was, eindelijk de kans gevoeld en (h)erkend te worden. Niet altijd even leuk, maar o zo heilzaam. Immers dat wat je niet wil voelen, zal vast gaan zitten in je lichaam en je levensstroom blokkeren. Hoe langer je emoties negeert, hoe meer kans op fysieke kwalen, moeheid en depressie.

Ode aan hen die de stilte volledig durfden toe te laten. Die zich ondanks alle innerlijke onrust over wisten te geven aan het niets en alles wat ze daarin alleen en met de anderen tegenkwamen grootmoedig wisten te dragen en toe te eigenen. Hoe dankbaar getuige te mogen zijn van die dappere innerlijke reizen binnen de groep. De inkeer, de worsteling, het prachtige openen aan het eind van de week. Ook ikzelf maakte wederom die boeiende reis. Met onrust, twijfels, vruchtbare lessen en diepe dankbaarheid voor wat zich uiteindelijk mocht ontvouwen. De pracht, de magie, de openheid.

En oh hoe ondersteunend de natuur dan kan zijn. De dagelijkse tochten over de bevroren vlakte en door de besneeuwde bossen. Langs de voetsporen van rendieren, elanden, hazen en vossen. Te zien hoe de natuur als één groot zelfvoorzienend en verzorgend geheel werkt, hoe er voor ieder wezen plek is, voor ieder wezen voedsel en behuizing en dat ook wij daarin onderdeel zijn. Meerderen uit de groep ervoeren een diepe ontroering voor die liefdevolle omarming. Voelden zich gedragen en opgenomen in die bijzondere levendige en tegelijkertijd verstilde wereld.

Wederom werd mij duidelijk hoezeer onze jachtige wereld stilte nodig heeft. Momenten van niets, van offline zijn, van niet reageren op, van voelen en horen wat je hart zo graag wil zeggen. En dan is een week eigenlijk nog niets. En opnieuw werd zichtbaar hoe moeilijk het kennelijk is om werkelijk samen stil te zijn. Hoe sterk die geest is, die wil praten, kaderen, plaatjes maken, helderheid scheppen, houvast zoekt. Maar daarin vinden we het geluk niet. Het geluk verschijnt pas als we verwachtingen loslaten en ruimte scheppen voor verrassingen. Als we de openheid toelaten en onszelf toestaan te verwonderen. En dat lukt alleen als je werkelijk aanwezig kunt zijn in het hier en nu. Je aandacht gericht op wat er op dit moment plaats vindt, en niet op de verhalen en ideeën in je hoofd.

Bovenstaand verhaal schreef ik drie jaar geleden. Ook nu, nu we gedwongen zijn thuis te zitten, ligt de uitnodiging voor ons om ons open te stellen voor het onbekende. We kunnen kiezen om afleiding te zoeken op Facebook, onlinebijeenkomsten, Instagram en wat niet meer, of we kunnen de stilte toelaten en kijken wat het brengt. Laat je inspireren door een zegening van John O’Donohue, die zo prachtig kan verwoorden, hoe mooi het kan zijn om het leven werkelijk in al haar volheid te ontvangen.

Moge je huid bij een aanraking
de schoonheid registreren
van het anders-zijn
dat je omringt

Moge je gehoor zijn afgestemd
op een diepere stilte,
waar geluid zo wordt aangescherpt
dat het verten thuisbrengt

Moge de geur
van een ademende weide
je hart verfrissen
en je helpen herinneren
dat je een kind van de aarde bent

En wanneer je eten
en drinken tot je neemt
moge je smaak zich verlustigen
aan de gaven en de zoetheid
die uit de aarde voortkomen

Moge je innerlijk oog
door de buitenkant heen kijken
en de werkelijke aanwezigheid zien
van alles wat je tegenkomt

Moge je ziel schoonheid verlenen
aan wat je oog verlangt
opdat je een glimp mag opvangen
van de eeuwigheid die schuil gaat
in wat je, met gewone blik bezien
zo saai en simpel lijkt