Sta jij ook in een overleefstand?

Het valt me op dat veel mensen (inclusief ikzelf) om me heen op dit moment in een overleefstand staan. Dingen voelen als te veel en te groot. En het duurt te lang. Te lang te veel werk, of te lang een veelheid aan intense gebeurtenissen, te lang ziek. Of een te groot, veel te groot verlies. We vragen ons af hoe lang we het nog vol kunnen houden. En we weten het niet.

Sta je in de overleefstand, dan is je lichaam verkrampt. Je schouders opgetrokken, je spieren aangespannen, je adem te hoog. Ook je hart sluit zich enigszins. Want meer erbij hebben, de last van anderen, de zorg voor anderen, dat is te veel. En daarbij de onbewuste angst: als ik verzacht, dan stort ik in.

Sta je in de overleefstand, dan heb je de neiging je terug te trekken. Weg van nog meer prikkels. Op zoek naar rust. Rust die je niet vindt, omdat je er tegelijkertijd bang voor bent. Dus blijf je in de doe-modus. Het geeft een gevoel van controle en houdt je weg van het diepe gevoel van onmacht, van niet-weten, pijn, verdriet, niet-gelukkig zijn.

Ik ken die overleefstand goed. Te goed, helaas. Hij is hardnekkig en ook vertrouwd. En lange tijd heeft hij me gediend, omwille van een groter goed. Maar nu nodigt het leven mij uit om het pantser, dat me zo lang overeind hield, af te leggen. Om te vertrouwen dat ik niet zal instorten en niet alleen zal achterblijven. Er is iets groter dat mij draagt. Sterker nog. Ik ben er een uitdrukking van.

Ik mag er ook op vertrouwen, dat ik alle emoties, die zich zo diep verborgen hielden, niet zelf hoef te containen. Ik ben groter dan alleen dit lichaam en kan ze gewoon door me heen laten stromen.

Het leven nodigt mij uit om aanwezig te zijn. Wie in de overleefstand staat, is er niet. Je leeft niet. Je overleeft. Aanwezig zijn, betekent bewust in contact staan met alles wat zich in het moment aandient. Niets afwijzen. Nieuwsgierig zijn helpt. Oh, ik ervaar nu hoe mijn maag zich verkrampt. En ik voel de wind op mijn huid. Vertragen helpt ook. Bewust momentjes van niets. Van voelen en ademen.

De weg van overleven naar leven, is de weg van afwijzen naar intens liefhebben. Stap voor stap. Met bovenal veel liefde en compassie voor jezelf. Hoeveel van het leven kan ik beetje bij beetje toelaten? Ben ik in staat de angst, de pijn, het verdriet te erkennen? Net zoals de hardnekkige, destructieve patronen in mijzelf? Kan ik simpelweg zeggen: Ja, dit is wat er is?

En kan ik er op een later moment wellicht nieuwsgierig naar zijn? Er interesse voor hebben? En me vervolgens zelfs verwonderen? Rustig aan. Stap voor stap. Wie weet, wie weet komt er een dag dat ik me weer zo verbonden ga voelen, dat ik alles wat ik tegenkom intens liefheb. Zelfs dat wat ik als vervelend of ongemakkelijk ervaar. Zelfs de pijn en het verdriet. Dat ik de schoonheid ontdek, die in elk aspect van het leven verborgen zit. Want daar geloof ik wel in. Dat het leven in essentie wonderschoon is.

Ik wens ons allen die weg toe. Dat we uiteindelijk elke dag diep geluk mogen ervaren in dit korte leven dat ons gegeven is.